Şükrü KELEŞ

Emekli Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi

Geçici Madde 16/3; “Bu fıkranın yayımı tarihinden önce beyannamesi tescil edilmiş olan ve beyanname ekinde menşe şahadetnamesi bulunmadığı halde menşe esaslı ticaret politikası önlemi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklerin ödenmediği, eksik ödendiği veya beyan edilmediği tespit edilen eşyanın menşeini tevsik eden uygun bir menşe şahadetnamesinin bu fıkranın yayımı tarihinden itibaren altı aylık süre içerisinde gümrük idaresine ibrazı mümkündür.” hükmünü içermekte idi.

31280/20.10.2020 sayı ve tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Gümrük Yönetmeliğinin geçici 16. maddesine eklenen yukarıdaki fıkra ile;

Bu fıkranın yayımı tarihinden önce yani 20.10.2020 (bu tarih hariç) tarihinden önce tescil edilmiş olan gümrük beyannamesi ekinde menşe şahadetnamesi bulunmadığı halde menşe esaslı ticaret politikası veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yüklerin ödenmediği, eksik ödendiği veya beyan edilmediği tespit edilen eşyanın menşeini tevsik eden uygun menşe şahadetnamesinin  bu fıkranın yayımı tarihinden itibaren altı aylık süre içerisinde, diğer bir ifade ile 20.04.2021 tarihinde kadar gümrük idaresine sunulmasına imkan tanınmıştı.

Bu maddenin yükümlüye sağladığı imkan, menşe esaslı ticaret politikası önlemi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yüklerin ödenmediği, eksik ödendiği veya beyan edilmediği hallere ilişkin geçmişe dönük menşe şahadetnamesi sunulması ile sınırlı idi.

Bu nedenle menşe esaslı yürürlüğe konulan ilave gümrük vergisinin ödenmediği, eksik ödendiği veya beyan edilmediği haller, bu fıkra kapsamı dışında idi.

31394/13.02.2021 sayı ve tarihli Resmi Gazetede yayımlanan ve yayımı tarihinde yürürlüğe giren Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile “geçici madde 16”nın üçüncü fıkrası aşağıdaki gibi değiştirilmiştir.

“(3) Bu fıkrayı değiştiren Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce beyannamesi tescil edilmiş olan ve beyanname ekinde eşyanın menşeini tevsik eden uygun bir menşe şahadetnamesi veya tedarikçi beyanı bulunmadığı halde menşe esaslı ticaret politikası önlemi, ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklerin ödenmediği, eksik ödendiği veya beyan edilmediği tespit edilen eşyanın menşeini tevsik eden uygun bir menşe şahadetnamesinin veya tedarikçi beyanının 30/6/2021 tarihine kadar gümrük idaresine ibrazı mümkündür.”

Yapılan bu değişiklik ile;

1) Öncelikle “Bu fıkrayı değiştiren Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce beyannamesi tescil edilmiş olan….” ibaresine bağlı olarak fıkranın kapsadığı dönem, 13.02.2021 tarihinden önce tescil edilen (20.10.2020-12.02.2021 dönemi dahil) beyannameleri kapsar hale getirilmiştir. Böylece fıkranın uygulama dönemi daha genişletilmiştir.

2-a) Fıkranın değişiklikten önceki halinde sadece menşe esaslı ticaret politikası önlemi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yüklerin ödenmediği, eksik ödendiği veya beyan edilmediği hallere ilişkin geçmişe dönük menşe şahadetnamesi sunulmasına imkan sağlanır iken değişiklikle birlikte ilave gümrük vergisinin ödenmediği, eksik ödendiği veya beyan edilmediği hallerde de geçmişe dönük menşe şahadetnamesi sunulmasına imkan getirilmiştir.

b) Ayrıca bu değişiklikle birlikte ilave gümrük vergisi uygulamasının da düzenleme kapsamına alınmış olmasına bağlı olarak menşe şahadetnamesinin yanında tedarikçi beyanının da (menşe kümülasyonuna dahil ülkeler menşeli eşyanın Avrupa Birliğinden A.TR Dolaşım Belgesi eşliğinde gelmesi halinde) sonradan sunulabilmesi olanaklı hale gelmiştir.

3) Fıkra kapsamındaki düzenlemeye ilişkin menşe şahadetnamesinin gümrük idaresine sunulma süresi, 20.04.2021 tarihinde bitecek iken menşe şahadetnamesi veya tedarikçi beyanının gümrük idaresine ibraz edilebilmesine ilişkin süre sonu, 30/6/2021 tarihi olarak belirlenmiştir.

Sonuç olarak; 31394/13.02.2021 sayı ve tarihli Resmi Gazetede yayımlanan ve yayımı tarihinde yürürlüğe giren Gümrük Yönetmeliğinin Geçici 16. maddesinin üçüncü fıkrasında yapılan değişiklik ile birlikte maddenin kapsamı dönem ve kapsadığı alan genişletilmiş olduğu gibi geçmişe dönük menşe şahadetnamesi veya tedarikçi beyanının sunulma süresi sonu da 30/6/2021 tarihinde kadar uzatılmıştır.