Şükrü KELEŞ
E.Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi
I- GİRİŞ:
31351 (3. Mükerrer)/31.12.2020 sayı ve tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 3351 Sayılı İthalatta İlave Gümrük Vergisi Uygulanmasına İlişkin Karar (kısaca İGV Kararı olarak adlandırabiliriz) ile daha önce muhtelif sayı ve tarihli Resmi Gazetelerde yayımlanarak yürürlüğe konulmuş olan ilave gümrük vergisi uygulanmasına ilişkin kararlar, (İthalat Rejimi Kararına Ek Kararlar) yürürlükten kaldırılmıştır.
01.01.2021 tarihinde yürürlüğe giren 3351 Sayılı İthalatta İlave Gümrük Vergisi Uygulanmasına İlişkin Kararın “Kapsam ve Uygulama Esasları” başlıklı 2. maddesinde, Karara ekli Ek-1, Ek-2 ve Ek-3 sayılı listelerde oranları belirtilen ilave gümrük vergisinin kapsamı ve uygulama esasları belirtilmiştir.
II- İGV KARARININ UYGULANMAYACAĞI DURUMLAR:
Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde, İGV Kararı eki “Ek-1, Ek-2 ve Ek-3” sayılı listelerde GTİP, Ülke/ ülke grupları ile İGV oranları belirtilen eşyaların ithalatında (serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmasında) istisnasız ilave gümrük vergisi uygulanacak mıdır?
Bu soruya vereceğimiz cevap, hemen HAYIR olacaktır. Diğer bir ifade ile İGV Kararı eki tablolarda ilave gümrük vergisi uygulaması kapsamına alınan eşyalara ilave gümrük vergisi uygulanmasının istisnaları, yine karar eki tablolar ile kararın 2 ve 4. maddelerinde belirtilmiştir.
Buna göre; İGV Kararının uygulanmayacağı halleri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
1) Karar eki tablolarda İGV uygulaması kapsamında olmakla birlikte yine bu tablolarda ilave gümrük vergisi oranının % 0 olarak belirlendiği ülke ve/veya ülke gruplarından gelen eşya, İGV uygulamasına tabi olmayacaktır.
2) İGV Kararı eki tablolarda yer alan ve Avrupa Birliğinden A.TR Dolaşım Belgesi eşliğinde gelen; Türkiye'nin taraf olduğu serbest ticaret anlaşmaları çerçevesinde bir çapraz menşe kümülasyon sistemine dahil ülkeler menşeli eşya, tercihli menşeinin tevsiki halinde ilave gümrük vergisi (İGV) uygulamasına tabi olmayacaktır.
3) İGV Kararı eki tablolarda yer alan eşyanın dahilde işleme rejimi kapsamında ithal edilerek işleme tabi tutulması ve bu işleme faaliyeti sonucunda elde edilen işlem görmüş ürünlerin(Türk menşeli), 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 194 üncü maddesinde belirtildiği üzere anlaşmalara taraf ülkelere ithalinde tercihli rejimden yararlanmalarını sağlayan tercihli menşe belgesi düzenlenmesi sırasında tahsil edilmesi gereken Telafi Edici Verginin (TEV) hesaplanmasında İGV Kararı hükümleri dikkate alınmayacaktır.
4) İGV Kararı eki tablolarda yer alan eşyanın, 3350 sayılı İthalat Rejimi Kararı eki listelerdeki gümrük vergisi oranı esas alınarak vergi tahsilatının yapılmış olması halinde, yani eşyanın statüsü “serbest dolaşımda bulunan eşya” iken ve henüz gümrük gözetiminden çıkmadan (eşyanın gümrük idaresince konulmasına izin verilen yerlerden henüz yükümlüsünce teslim alınarak çıkarılmadan önce) yine A.TR dolaşım belgesi eşliğinde Avrupa Birliğine (Birlik üyesi ülkelere) ihraç edilmesi durumunda ilave gümrük vergisi(İGV), uygulanmayacaktır.
5) İGV Kararı eki tablolarda yer alan eşyanın İthalat Rejimi Kararına ekli;
a) V sayılı listede (Gümrük Vergisi Askıya Alınan Sanayi Ürünleri) yer alması ve bu listedeki “madde ismi” sütununda özellikleri belirtilen eşyadan olduğunun tevsik edilmesi ve ayrıca gümrük mevzuatının nihai kullanım iznine tabi olduğu belirtilenler için nihai kullanım izninin alınmış olması veya
b) VI sayılı listede (Gümrük Vergisi Askıya Alınan Sivil Hava Taşıtlarında Kullanılmaya Mahsus Ürünler) yer alması, bu listedeki “madde ismi” sütununda özellikleri belirtilen eşyadan olduğunun tevsik edilmesi ve gümrük mevzuatının nihai kullanım hükümleri çerçevesinde nihai kullanım izninin alınmış olması
Hallerinde ilave gümrük vergisi uygulanmayacaktır.
6) İGV Kararı kapsamında yer alan eşyanın, aynı zamanda İthalat Rejimi Kararı eki listelerde nihai kullanım mevzuatı kapsamında olduğunun belirtilmiş olması ve nihai kullanım hükümlerine göre ithal edilmesi halinde gümrük vergisi ‘0’ (sıfır) olarak uygulanan durumlarda ilave gümrük vergisi uygulanmayacaktır.
Bu ifadeye göre; İGV Kararı eki listelerde ilave gümrük vergisi uygulamasına tabi olduğu belirtilen eşyanın; İthalat Rejimi Kararı eki listelerde nihai kullanım mevzuatı kapsamında olduğunun belirtilmiş olması, ilave gümrük vergisi uygulamasından istisna olmak için yeter şart değildir.
Çünkü İGV Kararının 4/4. maddesinde yer alan düzenleme gereği, İthalat Rejimi Kararı eki listelerde nihai nihai kullanım hükümlerine tabi olduğu belirtilen ve gümrük mevzuatının nihai kullanım hükümleri çervesinde gümrük vergi ‘0’ (sıfır) olarak uygulanan eşya için ilave gümrük vergisi uygulanmayacaktır.
Örnek-1; Çin Halk Cumhuriyetinden gelen 8714.91.30.00.00 GTİP’e dahil motorsuz bisikletlere ait Furşlar (çatallar), % 4,7 gümrük vergisine ve % 10 ilave gümrük vergisine tabi bulunmaktadır. Söz konusu eşya, aynı zamanda İthalat Rejimi Kararı eki V sayılı listede yer almakta ve gümrük vergisi % 0’dır.
Bu durumda, söz konusu eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulması sırasında gümrük mevzuatının nihai kullanım hükümleri kapsamında olması ve nihai kullanım izninin alınmış olması halinde gümrük vergisi % 0 olacağından bu halde mezkur eşya, ilave gümrük vergisine de tabi olmayacaktır.
Örnek-2; Çin Halk Cumhuriyetinden gelen otomotiv sektöründe kullanılan emniyet kemerleri, 8708.21.90.00.00 GTİP’te sınıflandırılmakta ve % 4,5 oranında gümrük vergisine tabidir.
Şayet emniyet kemerleri, montaj sanayiinde kullanılacak ise, o takdirde mezkur eşya, 8708.21.10.00.00 GTİP’te sınıflandırılmaktadır.
Bu halde söz konusu eşya, nihai kullanım hükümlerine tabidir ve nihai kullanım hükümleri kapsamında ithalinde % 4,5 değil % 3 oranında gümrük vergisine tabidir. Eşya, aynı zamanda % 7 oranında ilave gümrük vergisi kapsamındadır.
Bu eşya, gümrük mevzuatının nihai kullanım hükümlerine tabi olmakla birlikte bu kapsamda uygulanacak gümrük vergisi, % 0 olmadığından (% 3 dür) nihai kullanım hükümleri kapsamında serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmuş olsa dahi % 7 oranında ilave gümrük vergisi uygulamasına tabi olacaktır.
Sonuç olarak; 31351 (3. Mükerrer)/31.12.2020 sayı ve tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 3351 Sayılı İthalatta İlave Gümrük Vergisi Uygulanmasına İlişkin Karar eki listelerde ilave gümrük vergisi uygulamasına tabi olduğu belirtirtilen eşyaların ithalinde ilave gümrük vergisinin istisna olabilecektir.
Karar kapsamındaki eşyaların hangi hallerde ilave gümrük vergisinden istisna olacağına, diğer bir ifade ile bu verginin uygulanmayacağına yönelik düzenlemeler anılan Kararın 2 ve 4. maddelerinde açıkça belirtilmiş durumdadır.
